VOR ( VHF Omnirange Radio )

Günümüz hava trafik ağı, 108-118 MHz frekans aralığında çalışan ve 300 km 'ye kadar ulaşım menziline sahip olan VOR ve DVOR istasyonları tarafından işaretlenir. VHF frekans bandında çok yönlü radyo yayını olarak bilinen VOR, uluslararası standartta orta ve kısa mesafe navigasyon (Seyrüsefer) cihazı olarak tanımlanır. Pilota manyetik kuzeye göre açı bilgisi sağlanması amacıyla kullanılır.

Günümüz teknolojisine uygun olarak, VOR cihazlarının gelişimi devam etmektedir. Daha önce kullanılan standart tip VOR cihazları yerine artık tamamen proses/sentezör kontrollü cihazların üretimi yapılmaktadır. Bu cihazlarla kullanıcılara daha doğru ve güvenilir hizmet verilmekte, yer personelinin bakım işleri asgariye indirilmekte, arıza oranı azaltılmakta ve olabilecek arızaların teşhisinde çabukluk sağlanmaktadır.

VOR (Very high frequency Omnidirectional Radio range) ICAO tarafından tavsiye edilmiş ve kısa ve orta menzilli uçaklara rehberlik etmek üzere uluslararası kullanıma sunulmuş bir radyo seyrüsefer yardımcısıdır. Uzaktan kon trol edilebilir ve izlenebilir. DVOR radyo seyrüsefer yerleşimleri VOR radyo seyrüsefer yerleşimlerinin geliştirilmişidir ve geniş tabanlı anten sistemi Doppler etkisini kullanır, böylece oldukça doğru yatay sinyal sağlanabilir. DVOR radyo seyrüsefer yerleşimleri özellikle engebeli coğrafik durumlarda kullanılır. VOR metodunun prensibi, DVOR metodunun temeli olarak tanımlanabilir.

RADYO FREKANS BANDI

VOR yayınları VHF frekans bandında ve 108-118 MHz aralığında yapılır. Ancak, bu bandın 108-112 MHz 'lik ilk bölümü localizer yayınları için tahsis edilmiş olup, genellikle VOR için tahsis edilmez. Frekans bandının çok dolu olması veya ihtiyaç anında, bu band içinden de VOR frekansı tahsisi yapılabilmektedir.

KULLANIM YERLERİ

VOR cihazları hava trafik hizmetlerinde çeşitli amaçlarla kullanılırlar;

Yol ve kavşak noktalarında, (En-Route amaçlı Meydandan uzakta,dağ tipi)

Yaklaşma ve alçalma, bekleme amacı ile,

Yaklaşma ve alçalma amacı ile kullanılan VOR istasyonları, meydan civarında veya meydan içerisinde olabilirler. Meydan içinde belirli bir mesafe içerisinde bulunan VOR istasyonlarına on-airodrome çalışma denilir ve direk yaklaşma elde edilmesi amacıyla kullanılırlar. Bu tip VOR istasyonları Terminal VOR'u olarak da adlandırılabilirler.

Guests are not allowed to view images in posts, please You are not allowed to view links. Register or Login or You are not allowed to view links. Register or Login

Terminal Tipi VOR (Çorlu)

Guests are not allowed to view images in posts, please You are not allowed to view links. Register or Login or You are not allowed to view links. Register or Login

Dağ Tipi VOR (Elazığ)

TANITIM

VOR cihazlarında da, standart 1020 Hz ±50 Hz frekanslı tanıtma frekansı kullanılır. Tanıtma işareti bulunduğu bölge, coğrafi yer adı, meydan adı gibi yerlerden belirlenir. Genel olarak üç harften oluşan tanıtma grubu kullanılır. Yine tanıtma işaretinin hızı dakikada 7 kelimedir. Kullanılan harf grubu mors kodu ile yayımlanır.

ÇEVRE FAKTÖRLERİ

VOR yayınının VHF bandından yapılması nedeniyle karşılaşılan bazı problemler vardır. Bunlar;Yakın çevredeki enerji nakil hatları, çevre tel örgüsü, ağaç grupları ve binalardan oluşan manialar, şeklinde özetlenebilir. Genel olarak VOR cihazında 600 m yarıçaplı mesafe VOR hassas sahası olarak kabul edilir.Bu mesafe içerisindeki her türlü yapılaşma kontrol altına alınmalıdır.

ANTEN

VOR yayınlarını uzaya iletmek için, tüm verici cihazlarda olduğu gibi antene ihtiyaç vardır. Daha önceki ifadelerde bahsedildiği şekilde, çapraz beslenen dipoller ve omnidirectional antenlerden oluşan bir anten kombinasyonuna ihtiyaç vardır.

DOPPLER VOR (DVOR)

Çevre faktörlerinin oldukça kötü olduğu, ormanlık ve dağlık bölgeler ile yüksek gerilim hatlarının bulunduğu bölgelerde kullanılmak üzere dizayn edilmiş cihazlardır. Bu cihazlar, temelde standart VOR cihazlarının aynısı olup, VOR' dan ayıran özelliği variable sinyali tek bir çapraz dipol dizisinden yayınlanmaz. Merkezde bulunan omni anteninin e trafında daire şeklinde sıralanmış bulunan 36 veya 48 adet anten dizisinden oluşan ve oldukça pahalı olan anten sistemi kullanılır. Dolayısıyla, variable sinyalini bu antenlere besleyen özel bir dağılım düzeni de sisteme ilave edilmiştir.

Pilot uçağın VOR alıcısı üzerinden DVOR (VOR) radyo seyrüsefer yerleşimi tarafından sağlanan aşağıdaki bilgileri alır:

Yatay işaret, yani manyetik kuzey ve yer hüzmesi(uçak doğrultusu) çizgileri arasındaki açı.

Uçağın önceden seçilmiş course 'un (pozisyon hattı) sağında mı, solunda mı, yoksa tamamen üzerinde mi olduğunu belirtir.

"from/to" gestergesi uçağın DVOR cihazına doğru mu, yoksa ondan uzağa mı uçtuğunu gösterir.

DVOR, 20 W veya 100 W güç ile dual yerleşim olarak değişebilir. DVOR, DVOR/DME istasyonu formunda DME ile veya DVORTAC istasyonu formunda TACAN ile birleştirilebilir. Uçağın pozisyonu, DVOR/DME istasyonu veya DVORTAC istasyonunun yerleştirilmesi ile tanımlanabilir.

DVOR yerleşimi, 10 feet yüksekliğindeki konteyner shelter içerisine monte edilerek sağlanabilir. DVOR anten sistemi, yüksekliği bölgesel koşullara bağlı değişen (isteğe bağlı olarak seçilen) bir kounturpua üzerine monte edilir.

Guests are not allowed to view images in posts, please You are not allowed to view links. Register or Login or You are not allowed to view links. Register or Login

Atatürk Hava Limanı DVOR

Guests are not allowed to view images in posts, please You are not allowed to view links. Register or Login or You are not allowed to view links. Register or Login

Antalya Hava Limanı DVOR

HAVACILARIN KULLANIMI

Uçaklardaki VOR alıcılarında şu bölümler vardır;

Frekans Seçici : Kullanılan frekansın seçilmesini sağlar.

Rota Seçici : Üç haneli bu kısımda, uçulacak açı değeri seçilir.

Hassasiyet Göstergesi : From/To malümatını verir.

Sapma Göstergesi : Seçilen açı (radyal) üzerinde olunup olunmadığını gösterir.

Guests are not allowed to view images in posts, please You are not allowed to view links. Register or Login or You are not allowed to view links. Register or Login

Çok güzel bir bilgi ellrine sağlık... :wink: