yerleşim düzenlemesi,günlük hayatta yada işyerlerinde kullanılan mekanların daha rahat ve kullanışlı olmalarını sağlamak amacı ile içgüdüsel olarak ya da kuşaktan kuşağa aktarılan bilgi birikimine dayanarak yapılan bir faaliyettir.ancak günümüzde sanayi ve teknoloji alanlarındaki büyük gelişmeler yerleşim problemlerinin eski alışkanlıklarla çözülmesini imkansız hale getirmiştir.bu makalede ,uçak kokpitlerindeki motor saatleri, uçuş göstergeleri, kumanda ve devre kesici vb. panellerin yerleşim düzeni probleminin bir sezgisel algoritma geliştirilerek çözülmesi anlatılmaktadır.
   uçak kokpitleri küçük ve dar olduklarından ilgili tüm sistemlerin kokpit içine en iyi şekilde yerleştirilmesi büyük bir problemdir.öyle ki, büyük uçak şirketlerinin pazara sürmek için yeni geliştirdikleri uçakların araştırma geliştirme çalışmalarında en fazla zamanı ve parayı ayırdıkları alanlardan biri de kokpit içi yerleşim düzenlemesidir.kokpit içerisindeki sandalyenin eğiminin ne kadar olması gerektiğinden motor saatlerinin ve uçuş göstergelerinin hangi alanlara yerleştirileceğine kadar pek çok konunun tek tek ele alınması ve çözümlenmesi gerekmektedir.
   uçak kokpitlerinde olduğu gibi değişik pek çok alanda da uygulanabileceği göz önüne alındığında ;yerleşim düzenlemesi ,kalite ve  kapasite gereklerini en ekonomik biçimde yerine getiren bir sistemin tasarımını bütünleştirme aşamasıdır. düzenleme ve yerleştirme olayının temelinde bir planlama faaliyeti ve bunun  uygulaması vardır.
    kokpitlerdeki yerleşim problemi çözümüne ilişkin yaklaşım sezgisel algoritma kullanarak çözüme ulaşması şeklinde olabilir. örnek olarak ; Tompkins' in (1996) ambar yerleşimi ile ilgili olarak ürünlerin ambar içindeki taşıma maliyetlerini minimuma indirmek için geliştirdikleri sezgisel algoritmadan faydalanılabilir.ancak tompkins' in ambar yerleşimi için geliştirdiği sezgisel algoritma uçak kokpitleri için yeterli olamayacağından geliştirilmelidir. Belirlenecek ölçütler doğrultusunda yerleşim düzeninin sağlanmasındaki yaklaşım aşağıdaki gibi olabilir.
a. Kokpite yerleştirilecek olan uçuş göstergeleri, motor saatleri, kumanda panelleri vb. aletleri önemlendir.
b. Kokpitte yerleşim yapılacak alanlar önemlendir.
c. En önemli alana en önemli aleti yerleştir. ikinci en önemli alana ikinci en önemli aleti yerleştir.
Tüm alanlara tüm aletler yerleştirilinceye kadar bu işleme devam et.
Çözüme, en yüksek önem derecesine sahip olan aletin en yüksek önem  derecesine sahip olan alana yerleştirilmesi ile başlanmıştır. Bu yerleştirme yapıldıktan sonra eldeki en yüksek önem derecesine sahip olan aletin yine elde kalan en yüksek önem derecesine sahip alana yerleştirilmesi ile devam edilmiştir. Bu işlem tüm aletler yerleştirilinceye kadar sürdürülmüştür.
Kokpitlerdeki yerleşim düzeninin çözümüne ilişkin sezgisel algoritma önce kokpitin bütününü kapsayacak şekilde uygulanmalıdır. Daha sonra alt basamaklara inilerek motor saatleri, uçuş göstergeleri, kumanda panelleri, devre kesiciler ve diğerleri için sezgisel algoritma kullanılarak kendi içlerinde ayrıca yerleşim düzenlemesi yapılmalıdır. Sezgisel algoritma uygulanırken,
kokpite yerleştirilecek olan gösterge, saat, kumanda aleti vb. ile
bunların yerleştirilebilecekleri alanların önem sıralarının belirlenmesini gerektiren karar problemleri ile karşılaşılacaktır. Karar vermede analitik hiyerarşi süreci; hem nicel hem de nitel (pilotun bilgi, deneyim, tecrübe ve eğilimleri) değerlendirme ölçütlerini kullanması, değerlendirmelerin tutarlılığının test edilmesini sağlaması, özellikle de çok sayıdaki ölçüt ve seçenek  içerisinden hangisine öncelik verilmesi gerektiği gibi çok önemli bir kararın
karar verici tarafından uygulanmasını sağlayabilmesi nedeniyle kullanılabilir.Yerleşim düzenlemesi, üzerinde çalışılan alandan elde edilmek istenen en fazla faydayı sağlamak için yapılmaktadır..

Herşey için geçerli olan bişey